Najprostsze nieoczywiste. Płynna rzeczywistość w twórczości Franciszka Orłowskiego Podczas 53. Biennale w Wenecji w 2009, Franciszek
Orłowski spontanicznie wykonał akcję „Spadek\", filmując podczas nurkowania podwodne zakamarki domów. Tytuł biennale, „Making Worlds\", zainspirował go do eksploracji tego, co stanowi szczegółowy cząstka miasta oraz jego historii, tymczasem pozostaje zakryte pod widzialną tkanką codzienności. Zanurzone w głębinach fundamenty i partery kamienic zyskują w jego wideo chmurny charakter, wzorem w filmie grozy. Artysta stworzył niedaleko tym platformę przekazu, odzierając podwodne miejsce z tajemnicy, umieścił dlatego że projekcję filmową w jednym z mieszkań w pobliżu kanału, w którym nurkował. Klucza do tej twórczości trzeba starać się w złożonej relacji, jaką ustala niewiasta spośród w szerokim zakresie pojętą nowoczesnością, jako że
Orłowski w Wenecji wystąpił w charakterze kogoś gruntownie niezauważalnego, nieobecnego, na marginesie rozgrywającego się spektaklu, jakim jest biennale, ciążące co chwila z większym natężeniem ku festynowej mnogości. Zanurzył się w ciszę, odnajdując przed momentem w ową stronę istotę miasta, którego tkanka jest jednakowoż delikatna, bowiem osadzona na zalanych fundamentach. Płynność, nieszczelność, trochę nagrobny charakter podwodnego świata mogłyby stanowić metaforę współczesnych stanów umysłu. Zanurzenie pod powierzchnię może być symbolem tego, co wyparte natomiast niechciane, czegoś, o czym lepiej nie mówić.
Określenie twórczości Franciszka Orłowskiego mianem konceptualnej jest uprawnione, lecz jest owo uproszczenie. Jego realizacje - które jego osoba sam wiąże właściwie spośród systemem otwartej rzeźby - nie są jedynie komentarzami do pewnych założeń natomiast problemów, atoli mają w sobie ogromną dawkę indywidualnej emocjonalności.
Orłowski przełamuje schematy myślenia oraz toteż wskazane jest skoncentrować się na konceptualnym charakterze jego prac, jednakże ich najważniejszymi cechami są ulotność oraz procesualność. Artysta występuje w nich jak poruszyciel liczony włącznie w wymiana myśli nową jakość, pozwalający materii swoich prac działać samoistnie. Praca Franciszka Orłowskiego jest pracą w terenie, także w sensie przestrzennym, gdy i przenośnym: obszar stanowi w celu niego sfera myśli, kto jest nieograniczony. Stąd podobnie trzeba położyć akcent plus na aspekt site-specific jego otwartych rzeźb. Prezentowanie jego twórczości w galerii owo stale tylko pierwocina konkretnej pracy, która zaplanowana jest na kompetencja wychodzący daleko z wyjątkiem samą galerię. W pewnym stopniu jego działania mogą asocjować się z dziełami Josepha Beuysa, przede wszystkim ze względu na obywatelski wydźwięk wielu jego realizacji. Wydaje się jednak, że
Orłowski sytuuje się w trochę innym miejscu: porusza problemy wydarzania się w świecie materii, dokąd wydarzanie jest również transpozycją stanów emocjonalnych wywoływanych dzięki byt od czasu do czasu zgoła banalnego - tudzież choć prawie oczywistego. W działaniach polskiego artysty gra polityczna zarysowuje się na planie dalszym niż tuż przy Beuysa, jest wprawdzie w pracy Orłowskiego duża porcja wrażliwości na znaki tudzież symbole, na człowieczy byt tudzież wrażenia fizyczno-psychiczne doświadczane w trakcie tego bytowania. Chciałoby się otwarcie skreślić o psychologii zawartej w tych pracach. Śmiesznym jest oczekiwanie, iż będziesz przemawiał językiem zrozumiałym dla wszystkich. Ni ludzie, ni muchomory nie mają takiej umiejętności. Jakby charakter odciążyć mogła jakiś na to samo forma porozumień, nieomal nic bardziej błędnego w głupocie kryło się poczucie bezpieczeństwa1. Te słowa Henry Davida Thoureau spośród pewnością wolno oprzeć się do prac Orlowskiego, które przed momentem wprowadzają forma zamętu w dyskurs w rzeczy samej zwanej sztuki konceptualnej.
Orłowski ufa emocjom w wyższym stopniu aniżeli czystej racjonalności, której orędownikiem jest myśl, koncept, idea. Prezentowana w poznańskiej galerii Stereo armatura „Klimatyzacja\" (2010) złożona była z oryginalnego ula umieszczonego we wnętrzu galeryjnego pomieszczenia a połączonego ze światem pozagaleryjnym w ciągu pomocą przezroczystej rurki, przy użyciu którą pszczoły mogły swobodnie wlatywać a sypać się spośród ula, kontynuując osobisty przebieg pracy. Forma tej instalacji przywołuje szwung skojarzeń powiązanych spośród takimi zagadnieniami jak: inwigilacja, podglądanie, oraz również z szerszą refleksją nad byciem, które jest siecią powiązań, ekosystemem zaczynającym się właśnie w ulim gnieździe2.
